เซียนท้อ ประโยชน์

เซียนท้อ ประโยชน์

เซียนท้อ ประโยชน์ “ม่อนไข่” (Egg Fruit) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ใบบางมันและเรียวแหลม ภายในลำต้นมียางสีสว่างข้น ก้านอ่อนเปนสีน้ำตาลกำมะหยี่ ดอกมีกลิ่นหอม สีครีมดอกหนึ่งมี 5-6 กลีบ ขนดอกนิ่มและมีปริมาณมาก ผลสุกมีเปลือกสีเหลืองอ่อนบางมาก เนื้อผลสีเหลืองสด ภายในผลมีเมล็ดขนาดใหญ่ หน้าตาคล้ายลูกแพร์ บางผลเป็นผลกลม บางผลมีปลายแหลม รสชาติหวาน ดิ่งกลางผลจะนิ่มราวกับไข่แดงต้มสุก จึงเป็นสาเหตุของคำว่า “Egg fruit” และคำว่า ม่อนไข่ ซึ่งแสดงว่า ไข่แดง เซียนท้อ ประโยชน์

มีอีกชื่อเรื่องที่นิยมเรียกกันคือ ‘เซียนท้อ’ เป็นไม้ยืนต้น เป็นทรงพุ่มขนาดกลาง ใบบางเป็นมันที่ผิวข้างบน ภาพเรียว แหลม ก้านอ่อนมีสีน้ำตาลกำมะหยี่ ดอกสีครีม มีกลิ่นหอม ผลมีภาพร่างคล้ายหัวใจ มีเค้าหน้าทรงกลม ทรงไข่ หรือทรงรี ปลายผลมีจะงอยแหลม ตามสายพันธุ์ ผลแก่เปลือกเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง เนื้อผลมีสีเหลือง ฟูและเหนียวน้อย รสหวานไม่มาก มีเปลือกบางผิวเรียบเกลี้ยง ผลอ่อนมีสีเขียว ผลสุกมีสีเหลืองอ่อน ข้างในผลข้างในจะมีเนื้อสีเหลืองสด มีเนื้อนุ่มเหนียวคล้ายแป้ง มีเมล็ดขนาดใหญ่อยู่ด้านในดิ่งจุดศูนย์กลาง รสชาติหวานมัน มีกลิ่นหอม ม่อนไข่เป็นพืชในวงศ์เดียวกันกับ ละมุด ละมุดสีดา พิกุล ก็เลยมีเค้าหน้าหลายสิ่งหลายอย่างที่สอดรับกัน โดยเฉพาะส่วนของดอก ที่นอกเหนือจากนี้จะเป็นแบบเดียวกันแล้วยังมีกลิ่นหอมเหมือนกัน

มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่เม็กซิโกตอนใต้ กัวเตมาลา เอลซัลวาดอร์ บราซิล แล้วแพร่เข้าไปยังฟลอริดา สหรัฐอเมริกา และหมวดเกาะเวสต์อินดีส เป็นที่นิยมปลูกกันมากในหลายประเทศ ในประเทศไทยมีปลูกหลายสายพันธุ์ ทางภาคพระอาทิตย์ออกเฉียงเหนือและภาคเหนือ เรียก ม่อนไข่ ชาวราชบุรี เรียกว่า ท้อพื้นบ้าน ชาวปราจีนบุรี เรียก ท้อเขมร ชาวเพชรบูรณ์ เรียก ทิสซ่า และในแถบภาคกลางเรียก เซียนท้อ ม่อนไข่ บางจังหวัดมีวางขายในตลาดตลอดปี อาทิเช่น ตลาดวโรรส จังหวัดเชียงใหม่ มีหลายร้านขายของ “ม่อนไข่”ผลไม้แปลกตา เนื่องด้วยสำเร็จไม้ที่คนส่วนใหญ่ไม่เคยแสดงตัวมาก่อน จึงเขียนบทความนี้มาเปิดเผยแพร่ให้รู้จักม่อนไข่กันรวมไปถึงยิ่งขึ้น

หน้าตาของต้นม่อนไข่ เซียนท้อ ประโยชน์

ต้นม่อนไข่ จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีความสูงโดยปกติไม่เกิน 8 เมตร และอาจสูงได้ถึง 27-30 เมตร มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กางของต้นประมาณ 1 เมตร ลำต้นมียางสีสว่าง ๆ ที่กิ่งอ่อนเป็นสีน้ำตาล

ผลไม้ม่อนไข่ เป็นผลไม้พื้นเมืองที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาเหนือ (ประเทศเม็กซิโก) และในอเมริกาใต้ (ประเทศเบลีซ, กัวเตมาลา, คอสตาริกา, เอลซัลวาดอร์, ฮอนชมรัส, ปานามา, นิการากัว) รสชาติของผล เนื้อในของผลมีสีเหลือง รสมันอมหวานนิดหน่อย เนื้อเหลืองเนียนเหมือนฟักทองคำ ต้องกินขณะสุกๆ ถ้าไม่สุกจะมีรสฝาด

ใบม่อนไข่ ลักษณะของใบเป็นรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม ยาวโดยประมาณ 11.25-28 เซนติเมตร กว้างราวๆ 4-7.5 เซนติเมตร ใบเป็นมันและบาง

ดอกม่อนไข่ ดอกมีสีครีม และมีกลิ่นหอม

ผลม่อนไข่ ผลมีรูปพรรณเป็นกลมภาพรี ปลายผลมีหลายๆแหลมหรือจะงอย ผลมีขนาดกว้างโดยประมาณ 5-7.5 เซนติเมตร และยาวโดยประมาณ 7.5-12.5 เซนติเมตร ผลเมื่อสุกจะเป็นสีเหลืองอ่อน เปลือกผลบาง เนื้อในผลเป็นสีเหลืองสดน่ารับประทาน เนื้อมีใบหน้าเหนียวคล้ายกับแป้งทำขนม เนื้อนิ่มเสมือนไข่แดง (ก็เลยเป็นสาเหตุของชื่อ Eggfruit) ภายในผลมีเมล็ดขนาดใหญ่ และมีหน้าตาเป็นภาพรีสีดำ รสหวาน

ม่อนไข่สามารถปลูกได้ในดินทุกหมวดหมู่ ดินร่วนปนทรายจะโตขึ้นได้ดิบได้ดี ปลูกในฤดูฝนจะดี การปลูกโดยใช้การเพาะเมล็ด ให้ต้นกล้ามีอายุโดยประมาณ 3 เดือน แล้วนำมาปลูกลงในเปลี่ยนแปลง ระยะห่างเวลาต้นประมาณ 4×6 เมตร ม่อนไข่ชอบระบายน้ำดี ถูกใจแสงแดดพอเพียง จำเป็นต้องให้น้ำเพียงพอ ระบายน้ำดี ไม่แฉะเกินไป จะต้องรดน้ำเช้าเย็น เมื่อม่อนไข่เติบโตขึ้นก็เว้นการแบ่งสันปันส่วนน้ำได้ ปลูกในฤดูฝนจะดี

การเก็บเกี่ยวผลผลิตม่อนไข่

ม่อนไข่จะได้ผลผลิตใช้ช่วง โดยประมาณ 2-3 ปี ข้างหลังปลูกลงเปลี่ยนแปลง จะออกผลและจะมีลูกออกตามสายพันธุ์ เมื่อผลสุกเต็มที่จะมีสีเหลืองอ่อน ให้ใช้กรรไกรตัดขั้ว แล้วต้องระมัดระวังอย่าทำหล่น อาจจะส่งผลให้ด้านลบหายได้ แล้วนำมาพักผ่อนบ่มไว้ เพื่อที่จะให้ได้รสชาติหวานมัน อร่อยกว่าเดิม

การเก็บรักษาม่อนไข่

เราจะนำม่อนไข่มาล้างน้ำให้สะอาด เอามาวางไว้ภายในที่อากาศถ่ายเท จะเก็บไว้ได้นาน แล้วนำมาพักบ่มไว้ เพื่อที่จะให้มีรสชาติหวานมันอร่อยกว่าที่เคยเป็น

ผลดีและสรรพคุณ

ม่อนไข่เป็นประโยชน์และสรรพคุณหลายแบบ ช่วยรักษาผื่นคัน ช่วยรักษาโรคผิวหนัง ช่วยรักษาอาการไข้ แก้ตัวร้อน ช่วยรักษาแผลเน่าเปื่อย ช่วยรักษาแผลพุพอง ช่วยคุ้มครองเลือดออกตามไรฟัน ช่วยบำรุงผิวพรรณ ช่วยบำรุงประสาท ช่วยบำรุงความคิดหรือส่วนที่ใช้ในการคิด ช่วยบำรุงสายตา เนื้อม่อนไข่อุดมไปด้วยวิตามินซี ช่วยบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่ง คุ้มครองโรคเลือดออกตามไรฟัน นอกจากนั้นนี้ ยังมีไนอะซินและเบต้าแคโรทีนสูง มีสาระสำหรับการช่วยชะลอความแก่อีกต่างหากยชน์และคุณค่าทางอาหารนอกเหนือจากนี้นี้ยังเอามาเป็นผลไม้ใช้รับประทาน ใช้ทำเป็นเครื่องดื่มต่างๆ ได้หลายรายการอาหาร

ผลม่อนไข่ รับประทานเป็นผลไม้สด มีรสหวาน หอม ชาวฟลอริดานิยมรับประทานเข้าร่วมกับเกลือ พริกไทย มายองเนส หรือน้ำมะนาว นำผลมาทำเป็นขนมได้ ยกตัวอย่างเช่น แพนเค้ก แยม คัสตาร์ด ทาร์ต ส่วนผลสุกอบให้สุก แล้วนำมาผสมกับนมหรือโยเกิร์ต นอกจากจะรับประทานเป็นอาหารหรือเมนูต่าง ๆ แล้ว ยังปลูกเป็นไม้ปดีกรี เนื่องมาจากผลสวย ใบสวย และให้ร่มเงาได้ดิบได้ดีเนื่องจากไม่เกิดการผลัดใบ เนื้อไม้มีความละเอียดและแข็ง สามารถนำมาใช้ทำเป็นไม้กระดานหรือใช้ในงานก่อสร้างได้

ชื่ออื่นๆ ม่อนไข่ ละมุดเขมร ละมุดอินเดีย โตมา หมากป่วน เลกีมา (ลูกท้อเวียดนาม) ท้อเขมร (ปราจีน) ทิสซ่า (เพชรบูรณ์)

หนูมิได้กำเนิดเมืองไทยนะคะ เคยสืบสาวปู่ย่าตายายเจอว่าถิ่นกำเนิดอยู่ที่เม็กซิโกระหว่างใต้ อเมริกาใต้ กระจายอยู่ตั้งแต่กัวเตมาลา คอสตาริกา ปานามา ถึงแม้จนถึงนิการากัว แต่แปลกมั๊ยคะ คนใดได้ยินชื่อหนูแล้วจะซักถามว่าหนูมาจากประเทศจีน หรือสิบสองปันนาช่วงเหนือประเทศไทย ก็แหม พอเอ่ยชื่อ “เซียน” ก็พิจารณาถึง โป๊ยเซียน แปดเซียน พอเอ่ยคำว่า “ท้อ” ก็ไปหมายถึงว่าลูกท้อ ที่เป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว และเกษตรกรภาคเหนือของไทยก็มีปลูกต้นท้อ ยังนำผลเล็กๆ บรรจุขวดดองขายนักท่องเที่ยวเลย จึงทำให้สับสนสำหรับเพื่อการเรียกชื่อ

สรุปว่า หากเอ๋ยถึงลูกท้อ นั้น ภาษาอังกฤษเรียก Peach เมื่อออกดอก ก็จะทิ้งใบหมด เรียกว่า Peach Blossoms ดอกมีทั้งสีสว่าง สีแดง หรือสีดูพู! คนไหนเห็นก็ไปเทียบแก้มสาวงามว่า แก้มนวลเนียนเหมือนดอกท้อ หนูบากบั่นทำความรู้ความเข้าใจว่า ต้นท้อ ลูกท้อ ดอกท้อ! นั้น ไม่น่าใช่หนู แต่ชื่อเรื่อง “เซียนท้อ” ของหนูก็ยังมีคนข้องใจเรื่องเพราะเหตุไรควรเป็น “เซียน” หนูจึงต้องหาข้อมูลตอบคนถามคำว่า เซียน อีก ด้วยเหตุว่ามีคนบอกว่า “เซียน” นี่ซึ่งก็คือสุดๆ เลย เคยได้ฟังมาว่า เซียนเหยียบเมฆ โค้งปราบเซียน โจรลำดับเซียน เซียนสตรี เซียนหุ้น ความหมายของเซียนเกิดเรื่องดีกรีเทพ! เซียน แสดงว่า ผู้วิเศษ ผู้ได้ผลสำเร็จ ถ้าจะขยายความก็คือผู้เชี่ยวชาญ มือโปรด้านใดด้านหนึ่งเป็นพิเศษ เป็นต้นว่า เซียนพระ แต่หนูคุ้นกับคำว่า โป๊ยเซียน! หรือ แปดเซียน ถือว่าเป็นเทพเจ้าจีน หมายถึง นักสิทธิ์ในลัทธิเต๋า เป็นผู้บรรลุถึงอมตะรูปแห่งร่างกายและวิญญาณ ในเรื่องปรัมปราจีน เป็นที่รู้จักมาช้านานตั้งแต่ราชวงศ์ถัง แต่ตอนที่เกี่ยวโยงกับชื่อเรื่องของหนูมีพวกชอบดราม่ากันอีกว่าเพราะเหตุใดเซียนถึงท้อ จะให้ชี้แจงคำว่า “ท้อ!” อีกก็เรื่องมากจนเกินความจำเป็นแล้ว แม้ว่าจะท้อแท้แต่ก็ไม่ถอย มาบอกกันดิ่งๆ เรื่องหนูเหนือกว่า!

ว่ากันว่า หนูเป็นผลไม้ชื่อเรื่องแปลกที่เข้ามาเมืองไทยเชิงเกษตรไม่เกิน 20 ปี ก็เลยยังไม่มีชื่อเสียงเกี่ยวกับการเลี้ยงและดูแลพืชแพร่หลากหลายนัก ผลผลิตจำนวนมากจำนวนเยอะที่สุดก็จากทางภาคเหนือ แต่ขณะนี้ก็มีจากภาคอีสานบ้างแล้ว ส่วนมากวางขายตามสถานที่ท่องเที่ยว นิยมเรียกกันว่า ม่อนไข่ ซึ่งมีความหมายว่า ไข่แดง! จากผลไม้ที่ไม่ค่อยมีคนใดรู้จักดีนัก หนูก็เลยมีคนนำไปตั้งเป็นคำถามในสื่อทีวีสื่อออนไลน์บ่อยครั้งๆ หนูเคยออกรายการช่อง 8 แปรเปลี่ยนเป็นตัวปริศนาในรายการ Infinity เกมไม่รู้จบ เป็นการตอบปัญหาสุดอึ้ง ตอบถูกได้มั่งคั่ง คุณหนุ่มกรรชัย เป็นผู้พูดนำเซียนท้อมาวาง แล้วให้คัดสรรค์ว่าชื่อเรื่องอะไร มีลูกชิด ลูกจันทร์ ลูกท้อ มะกอกน้ำ ผู้ตอบตอบว่าเป็นลูกจันทร์ รายการเฉลยว่าไม่ถูก ที่แม่นยำตอบว่า ลูกท้อ หนูเองยิ่งงง งงไปใหญ่! จึงมีคนคอมเม้นต์ผลสรุปว่าเฉลยก็ไม่ถูกด้วยเช่นกัน ที่ถูกต้องผลสรุปว่า ลูกเซียนท้อ มีคนแสดงความเห็นเยอะเลยว่า เรียกลูกท้อก็ผิด ไม่ใช่ลูกท้อจีน เห็นได้ชัดบ้างมั๊ยคะแม้ว่าจะมีคนเริ่มต้นคุ้นเคย แต่ก็ยังเรียกชื่อเรื่องปนกันสับสนไปหมด!

 

fundacioncivil